1. HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC LÀ GÌ?

Hệ thống phụ thuộc được bao gồm trục cứng, lò xo lá và trục dẫn động gắn vào các bánh xe. Hai bánh trước kết hợp với nhau và hai bánh xe kết nối với nhau bằng một trục cứng. Các bánh xe sẽ có sự liên kết mà không tách rời nhau giống như hệ thống treo độc lập.

Trong hệ thống này sẽ có trục dẫn độc kẹp lò xo lá bằng bu lông chữ U, có ống giảm chấn được bắt trực tiếp vào trục bằng bu lông. Hai đầu pittong sẽ có một đầu là lò xo lá (nhíp) và một đầu là ống giảm chấn được bắt trực tiếp vào chassis tạo thành một hệ thống treo hoàn chỉnh.

2. NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC 

Hệ thống phụ thuộc có một trục cứng duy nhất kết nối bánh xe phải và trái với nhau. Hoạt động treo như vậy cần có sự cố định và không tách rời. Nguyên lý hoạt động của hệ thống này là nếu bánh xe bên trái rơi xuống hố sâu thì bánh bên phải sẽ bị nâng cao lên theo phương thẳng đứng.

Thông thường dầm trục sẽ liên kết với thân xe bằng hai phần tử đàn hồi (lò xo). Một hệ thống đơn giản hoạt động với 3 bộ phận như vậy. Khi xe lật ngang thì cả hệ thống này cùng bị tác động và bị lật.

3. PHÂN LOẠI VÀ CẤU TẠO CỦA TỪNG HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC

Hệ thống treo phụ thuộc được chia thành 3 loại chính. Cùng Honda ô tô Mỹ Đình tìm hiểu chi tiết các loại hệ thống treo này nhé.

3.1. KIỂU DẦM CỨNG, LÒ XO XOẮN

Đây là hệ thống treo phụ thuộc phổ biến nhất dùng cho cầu sau của nhiều loại xe. Nguyên lý và cấu tạo tương tự như hệ thống lò lò xo lá nhưng thay vì dùng lò xo lá sẽ dùng lò xo xoắn. Khi đó ống giảm chấn có thể nằm bên trong lò xo hoặc độc lập bên ngoài.

Do không dùng lò xo lá nên cần phải có hai tay đòn điều khiển bánh xe lắp bên dưới để bánh không di chuyển ngang. Với kiểu dầm cứng và lò xo xoắn thì ưu điểm là kết cấu nhỏ gọn, có thể dùng cho xe tải nhỏ có không gian hẹp. Nhưng nhược điểm sẽ cần nhiều cấu kiện hơn so với lò xo lá thông thường.

3.2. HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC KIỂU DẦM TRỤC

Hệ thống treo này dùng cho các loại xe dẫn động cầu trước để tăng không gian cho khoang lái. Dầm trục sẽ chạy ngang xe kết nối với bánh ở hai đầu của dầm. Lò xo xoắn và ống giảm chấn thường được tích hợp và  bắt giữa dầm và thân xe. Dầm xe được tạo nên bởi 2 tay đòn kéo chắc chắn và cứng cáp.

Nhiệm vụ của thanh giằng chống chuyển động ngang chủ yếu là giữ cho bánh xe chỉ di chuyển tiến và lùi không di chuyển ngang. Nhưng có một cải biên rất hay của hệ thống này là thanh giằng dạng xoắn ngang linh hoạt. Khi đó dầm trục này chuyển thành bán độc lập. Có nghĩa là khi một bánh xe đi vào chỗ đường lồi thì bánh còn lại rất ít bị tác động.

Ưu điểm của hệ thống dầm trục này giúp cho treo chắc chắn hơn, hoạt động ổn định hơn. Nếu dầm trục dạng xoắn còn giúp xe hoạt động êm ái, gần giống với hệ thống treo độc lập. Thế nhưng nhược điểm là công chế tạo lâu, chi phí xe sẽ bị đội lên khá nhiều.

3.3. KIỂU DẦM TRỤC 4 THANH LIÊN KẾT CỨNG

Kiểu dầm trục có 4 thanh liên kết của hệ thống treo này được chia thành 2 loại. Cụ thể với thiết kế khác nhau sẽ có 4 thanh cứng khác nhau đó là:

• Bốn thanh song song: Với 4 thanh liên kết cứng chạy song song thì nguyên lí làm việc theo kiểu dao động của hình bình hành cố định. Lúc này hộp vi sai luôn vuông góc với mặt đường và góc bánh răng dẫn động không đổi.
• Bốn thanh tam giác: Nguyên lý hoạt động của 4 thanh này không khác nhiều liên kết song song. Nhưng khi có hai thanh trên bố trí chéo để chống bánh thì sẽ không cần thanh giằng ngang.

4. ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC

Khi sử dụng treo phụ thuộc trên xe ô tô, các kỹ sư luôn biết rằng nó không có nhiều ưu điểm bằng hệ thống treo độc lập. Nhưng tại sao chúng vẫn được ứng dụng cho ô tô đến ngày nay? Rõ ràng hệ thống này vẫn có những ưu điểm mà ô tô hiện tại vẫn cần đến nó như:

4.1. ƯU ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC 

• Có cấu tạo đơn giản nhất trong các loại hệ thống treo hiện tại. Vì vậy chi phí để mua, sửa chữa và thay thế rất rẻ.
• Hệ thống treo phụ thuộc đơn giản nên ít hỏng vặt, các thanh giằng cứng cáp giúp xe chịu được trọng tải lớn.
• Có thể di chuyển dễ dàng với loại định hình khó khăn.
• Có thể tạo nên khoáng sáng gầm xe lớn nhưng trọng tâm xe vẫn thấp.

4.2. NHƯỢC ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC 

• Đầu tiên có thể dễ nhận thấy là bánh xe rất cứng, khối lượng trục kết nối nặng ảnh hưởng tới khả năng xử lý của xe, độ ổn định và độ êm ái của xe.
• Xe dẫn bị lật khi vào cua, đặc biệt là dải tốc độ cao khi các bánh xe bắt buộc liên kết cứng với nhau.

5. ỨNG DỤNG CỦA HỆ THỐNG TREO PHỤ THUỘC HIỆN NAY

Từ phân loại, cấu tạo và đánh giá ưu nhược điểm của hệ thống treo phụ thuộc. Có thể thấy hệ thống này đã lạc hậu, chỉ áp dụng cho các loại xe yêu cầu khung gầm chắc chắn. Nhưng cũng chủ yếu được sử dụng để chịu tải đối với các dầm phía sau và dầm phía trước gần như không sử dụng hệ thống treo này.

Với các loại xe tải, bán tải và pick up hiện nay sẽ dùng hệ thống treo phụ thuộc này. Bởi chúng có tác dụng giúp cho xe hoạt động chịu tải tốt hơn. Hoặc các loại SUV như Mercedes Benz G-Class, Land Rover Defender, Jeep Wrangler hay các xe con bình dân cũng được sử dụng khung dầm cứng là hệ thống treo sau.

6. KẾT LUẬN 

Hệ thống treo phụ thuộc là một phát minh vĩ đại của các kỹ sư ô tô, dù đã lạc hậu so với hệ thống treo độc lập nhưng vẫn được áp dụng khá nhiều. VNECU đã giúp các bạn hiểu sâu hơn về hệ thống treo trên ô tô. Đến với showroom của chúng tôi để trải nghiệm hệ thống treo trên ô tô và cảm nhận.

Hotline tư vấn dịch vụ sửa chữa tại Garage VES